تغییر اقلیم موجب ایجاد سیل می شود؟
لیمو بلاگ: نماینده انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران در لرستان اظهار داشت: بارش های سیل آسا سبب بهبود افت آب های زیر زمینی نشده است.
به گزارش لیمو بلاگ به نقل از ایسنا، دكتر علی حقی زاده، در جلسه بررسی علل وقوع سیل كه در دانشگاه لرستان برگزار شد، با اشاره به اینكه سیل همچون مخاطرات طبیعی است كه هر ساله خسارت های زیادی را به سراسر ایران، مخصوصاً به لرستان تحمیل كرده است، اظهار نمود: با عنایت به خسارات و مشكلات عمده ای كه به وسیله سیل ایجاد می شود، پرداختن به این پدیده و عوامل تأثیرگذار و به وجود آورنده آن بسیار حائز اهمیت می باشد.
وی با اشاره به اینكه سیل علت بیشتر از یك سوم مجموع خسارات وارده در جهان است، افزود: كاهش خسارت های ناشی از سیل سبب حفظ رفاه و ارتقا كیفی سطح معیشت ساكنان حوضه آبخیز بویژه در مناطق مستعد سیل می شود.
تغییر اقلیم موجب ایجاد پدیده سیل می شود؟
این دانشیار دانشگاه لرستان به علل ایجاد سیل در استان اشاره نمود و با اشاره به اینكه سوالی كه اینجا مطرح می شود این است كه آیا تغییر اقلیم موجب ایجاد پدیده سیل می شود؟ اضافه كرد: ارتباط سیل با تغییر اقلیم خیلی مشكل است چون پدیده های طبیعی مثل سیل مستخرج از پارامترهای اقلیمی، پیچیده و غیرخطی هستند؛ ولی می توان گفت تغییر اقلیم موجب افزایش شدت رخدادهای حدی اقلیمی خواهد شد. به نظر بسیاری از متخصصین خاصیت اصلی تغییر اقلیم بی نظمی است، سیل های اخیر اصولاً یك بی نظمی اقلیمی هستند كه امكان دارد در آینده ادامه داشته یا نداشته باشند.
حقیزاده، علت اصلی وقوع این سیلاب ها را بارش باران های شدید عنوان نمود كه موجب طغیان رودخانه و جاری شدن آب در زمین های حاشیه ای رود شده است، بیان كرد: به سیلاب هایی كه یك دفعه و بدون هیچ فرصت قبلی ایجاد و جاری می شود، سیل های آنی flash flood)) گفته می شود.
وی افزود: در یك تقسیم بندی دیگر نوع سیلاب های به وجود آمده در استان رودخانه ای و شهری است. با عنایت به آمار هواشناسی افزایش بارندگی ۱۱۴۳ میلی متری امسال لرستان نسبت به پریود زمانی متناظر در سال قبل ۲۰۰ درصد و همین افزایش بارندگی امسال نسبت به پریود زمانی متناظر در طولانی مدت ۱۳۰ درصد بوده كه نشان دهنده وجود علت اصلی معلولی بنام روان اب و سیل در استان است.
وی اظهار داشت: عدم ستاندن مجوز جهت راه اندازی سدهای مخزنی و… در استان از جانب وزرات نیرو به بهانه تخصیص حق ابه غیرواقعی موجب می شود كه لرستان از این منابع آبی سرشار تنها از خسارت سیل بهره ای ببرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان اشاره كرد: تغییر كاربری اراضی جنگلی و مرتعی به كشاورزی در مناطق روستایی و توسعه ناپایدار در مناطق شهری بدون توجه به اصول و مبانی اولیه اكو هیدرولوژی یكی از عوامل تأثیرگذار بر ایجاد سیل است و این تغییر كاربری ها در روستاها ناشی از افزایش جمعیت و وابستگی و تكیه معیشت مردم به منابع طبیعی بوده است.
وی عنوان كرد: تغییر كاربری های موجود در شهرها و حاشیه شهرها ناشی از سودجویی یك سری افراد بانفوذ و عدم برخورد قاطع دستگاه ها و ادارات متولی و گاهی وجود رانت های مختلف است؛ همین طور می توان به كاهش سطح مناطق نفوذپذیر در شهرها مثل پارك ها و فضای سبز اشاره نمود.
وی با اشاره به اینكه عدم توجه و بیگانگی مدیران شهری لرستان به واژه آبخیزداری شهری از علل ایجاد سیل در استان عنوان نمود و با اشاره به اینكه امروزه با توسعه زندگی شهرنشینی و شهرها، سوژه مدیریت حوزه های شهری بیشتر از پیش مورد توجه قرار گرفته است، اظهار داشت: وقوع سیل های گسترده در حوزه های شهری موجب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوان و تأثیرات مناسب و مخرب در شكل طبیعی، كیفیت آب، ارزش های اكولوژیكی در حوزه های شهری می شود.
حقی زاده با اشاره به اینكه عدم رعایت حریم رودخانه و تجاوز به این محدوده به هر شكل بروز و یا تشدید سیلاب را به همراه دارد، اظهار داشت: برداشت غیر اصولی مصالح رودخانه ای موجبات تغییر مرفولوژی رودخانه را به همراه دارد كه اغلب نتایج نا مناسب و پیش بینی نشده ای را به خصوص در انحراف مسیر جریان طبیعی به وجود آورده و موجب گسترش سیلاب می شوند.
نماینده انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران در لرستان اضافه كرد: عدم اجرای مدیریت جامع آبخیزداری شامل اقدامات مدیریتی و اقدامات مهندسی مانند ساخت بانكت، سكوها در دامنه ها و راه اندازی خشكه چین، گابیون بندی، بندهای ملاتی در آبراهه ها و راه اندازی سدهای خاكی و بندهای خاكی در پایین دست زیر حوزه ها سبب شده است.
بارش های سیل آسا سبب بهبود افت آب های زیر زمینی نشده است
حقیزاده بیان كرد: با وجود افزایش بارش های سیل آسا شاهد تغذیه قابل قبولی در آبخوان ها و بهبود افت آب های زیر زمینی نبوده ایم در حالیكه با انجام پروژه های آبخیزداری شاهد كاهش خسارات سیل و بهبود تغذیه آبخوان ها خواهیم بود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان اشاره كرد: عدم توجه به مباحث هیدرولوژیكی در طراحی و راه اندازی سازه های رودخانه ای مثل پل ها و سیل بندها و..... برمبنای دبی سیلاب طرح، استانداری باید شهرداران و پیمانكاران و مشاوران را ملزم به استفاده از متخصصین آّب در طراحی پل ها و پروژه های رودخانهای و معابر كرد. سیلاب های شهری اخیر نشان داد كه در طراحی سیستم كانال كشی و جدول كشی در شهرها اصول اولیه هیدرولوژی و آبخیزداری رعایت نشده است.
وی، احیای دفتر مطالعات آبخیز كرخه و احیای دفتر مطالعات آبخیز دز را همچون مطالبات استانی در سوژه سیل عنوان نمود و اظهار داشت: مدیریت جامع و هدفمند در آبخیزداری برمبنای مرز هیدرولوژیكی تعریف می شود نه برمبنای مرزهای سیاسی، متأسفانه مدیریت سیاسی استان ها ضربه سنگینی به این مدیریت هوشمندانه وارد كرده در این مدیریت جامع همه اجزای حوزه بالادست و پایین دست به صورت یكسان دیده می شوند.
حقی زاده اضافه كرد: در كشور ایران به خصوص استان لرستان بخاطر اكوسیستم شكننده، نیازی فوری به اقدامات و نسخه شفا بخش آبخیزداری حس می شود.
لزوم احیای دفتر مطالعات آبخیزداری سد كرخه و دز در لرستان
نماینده انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران در لرستان با اشاره به اینكه احیای دفتر مطالعات آبخیزداری سد كرخه و دز در استان لرستان و تخصیص اعتبار مستقل به این دو دفتر در استان كاملاً حیاتی و برای نجات سدهای استان خوزستان ضروری به نظر می آید، تصریح كرد: ضرورت تصحیح حق ابه لرستان توسط وزرات نیرو و شورای عالی آب لازم است چونكه سد سازی و توسعه كشت آبی و آبیاری نوین بدون حق ابه نه تنها یك تصمیم غیر كارشناسی و اشتباه مدیریتی در منابع آب بوده بلكه یك فاجعه اكوسیستمی است و این حق با چانه زنی و رایزنی هوشمندانه نمایندگان و مدیران ارشد استان و نخبگان اجرایی گرفتنی است.
وی بر راه اندازی سدهای مخزنی و تنظیمی در استان اصرار كرد و با اشاره به اینكه حدود ۱۲ درصد آب های سطحی در استان لرستان جاری هستند و میزان دبی خروجی سالیانه از استان لرستان ۱۳ میلیارد مترمكعب است و این در حالیست كه حجم ۶ سد ساخته شده در لرستان فقط ۲۰۶.۸۳ میلیون مترمكعب است، اشاره كرد: با این توصیف، كشاورزی بیمار لرستان تشنه عبور از كشاورزی سنتی به كشاورزی اقتصادی می باشد. این كشاورزی غیراقتصادی و بیمار برای جبران آب مورد نیاز خود با برداشت غیراصولی از منابع اب زیرزمینی موجب افت آب های زیرزمینی در بخش های زیادی از استان شده است.
ضرورت راه اندازی سدهای مخزنی در مكان های مناسب در لرستان
حقیزاده افزود: با راه اندازی سدهای مخزنی در مكان های مناسب در استان لرستان ضمن كاهش فشار بر منابع آب زیر زمینی شاهد افزایش سطح كشت آبی در استان و رونق اقتصادی در جوامع روستایی خواهیم بود. از طرفی با نبود منابع اب پایدار در استان لرستان در بخش شرب ضرورت راه اندازی سدهای بزرگ در لرستان مثل سد معشوره و..... حیاتی به نظر می آید. همین طور برای كنترل سیلاب ها نیاز به راه اندازی سدهای تنظیمی در استان در مناطق مستعد سیل است.
این مدرس دانشگاه لرستان بر تهیه نقشه مناطق مستعد سیل در استان لرستان و برنامه ریزی دستگاه های اجرایی در این مناطق اصرار كرد و اظهار داشت: رسیدن به این نقشه جامع با مطالعه بر عوامل تأثیرگذار بر سیل در این مناطق شامل پوشش گیاهی، نوع خاك، ژئومرفولوژی، دوری و نزدیكی به رودخانه و...... استفاده از مدلها و تكنولوژی های جدید امكان پذیر خواهد بود.
وی بر ضرورت توجه بیشتر به آئین نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه ها، انهار، مسیل ها، مرداب ها، بركه های طبیعی و شبكه های آبرسانی، آبیاری و زهكشی و برخورد قاطع با متخلفین و متجاوزین به این حریم ها تاكید و بیان كرد: لازمه این اجرای این قوانین هماهنگی دستگاهی مختلف است و جابجایی قسمتی از شهرستان پلدختر و معمولان و خرم اباد به مناطقی كه خطر بروز سیل كمتر بوده نیاز به یك آمایش منطقهای و جدی دارد.
ضرورت ایجاد "پژوهشكده سازگاری با سیل "در دانشگاه لرستان
حقیزاده بر ایجاد "پژوهشكده سازگاری با سیل "در دانشگاه لرستان اظهار نمود: با عنایت به وقوع سیل های مخرب در استان لرستان و در جهت مطالعه جامع و یكپارچه در استان، در امتداد كاهش خسارت مالی و جانی و … تشكیل گردد. این پژوهشكده در زمینه پیشبینی و آگهی سیل (هواشناسی) و اقدامات آبخیزداری و مدیریت و كنترل سیل، آموزش و ترویج به مردم در مناطق مستعد سیل فعالیت خواهدنمود.
منبع: لیمو بلاگ
این مطلب لیمو بلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در لیموبلاگ
نظرات بینندگان لیموبلاگ در مورد این مطلب