تاثیر تغییر اقلیم بر آلودگی وقتی گرمایش زمین نفس شهرها را تنگ می کند
لیمو بلاگ: کیفیت هوا سال هاست به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی سلامت عمومی شناخته می شود و نقشی تعیین کننده در پایداری اکوسیستم ها، راندمان اقتصادی و کیفیت زندگی شهروندان دارد.
به گزارش لیمو بلاگ به نقل از مهر؛ کیفیت هوا سال هاست بعنوان یکی از فاکتورهای کلیدی سلامت عمومی شناخته می شود و نقشی تعیین کننده در پایداری اکوسیستم ها، بهره وری اقتصادی و کیفیت زندگی شهروندان دارد. این در حالیست که حال تغییرات اقلیمی این معادله آشنا را وارد مرحله ای تازه کرده است؛ مرحله ای که در آن فناوری های سنجش، پایش و تحلیل داده هم به بازیگران اصلی تبدیل گشته اند. پیوند میان گرمایش زمین و کیفیت هوا دیگر فقط یک فرضیه علمی نیست بلکه واقعیتی است که داده های ماهواره ای، شبکه سنسورهای زمینی و مدلهای پیشبینی اقلیمی آنرا روزبه روز دقیق تر آشکار می کنند. تصاویر ماهواره ای ناسا و سیستم های ردیابی آلودگی مبتنی بر هوش مصنوعی نشان می دهند که روند افزایش دما و تغییر الگوهای بارندگی در خیلی از مناطق جهان، مستقیماً با افزایش غلظت آلاینده های خطرناک هم بستگی دارد.
افزایش دما، تغییر الگوهای بارش، تشدید خشکسالی ها و رشد تصاعدی وقوع آتشسوزی های جنگلی، همگی باعث افزایش غلظت آلاینده ها در هوای آزاد و حتی محیط های داخلی شده اند. افزون بر این، ابزارهای جدید مدل سازی پیشرفته، همچون مدلهای پیشبینی آلودگی مبتنی بر یادگیری ماشین، نشان می دهند که این روند در دهه آینده می تواند شدت بیشتری پیدا کند. نتایج این وضعیت تنها محدود به سلامت انسان نیست و آثار عمیقی بر تولیدات کشاورزی، اکوسیستم های طبیعی و حتی چارچوب های اقتصادی دارد؛ بخصوص وقتی پلت فرم های تحلیل ریسک اقلیمی نشان می دهند که هزینه های اقتصادی ناشی از کاهش کیفیت هوا درحال تبدیل شدن به یکی از مهم ترین ریسک های زیربنایی برای صنایع، بخش حمل و نقل و حتی امنیت غذایی است.
بحران آلودگی هوا در محیط های بیرونی و داخلی
تغییرات اقلیمی بطور مستقیم و غیرمستقیم کیفیت هوای آزاد را تضعیف می کند. بر مبنای برتاوردهای صورت گرفته، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰۲ میلیون نفر در ایالات متحده در مناطقی زندگی می کردند که سطح آلودگی هوا فراتر از معیارهای سلامت بود. افزایش دما و تغییر الگوهای بارندگی سبب رشد چشم گیر اوزون سطح زمین و ذرات معلق شده است؛ آلاینده هایی که با خشکسالی، گردوغبار و دود آتشسوزی ها مضاعف می شوند.
این آلاینده ها نه فقط خطر بیماریهای ریوی و قلبی را می افزایند، بلکه با نفوذ به ساختمان ها از راه درزها، سیستم های تهویه و پنجره ها، کیفیت هوای داخل خانه ها و محیط های کاری را هم تحت تأثیر قرار می دهند. افزایش رطوبت ناشی از بارش های شدید و سیلاب ها هم در بعضی مناطق محیطی مساعد برای رشد قارچ و باکتری فراهم می آورد که هریک می توانند سلامت ساکنان را تهدید کنند.
علاوه بر این، آلودگی هوا اثرات قابل توجهی بر گیاهان و محصولات کشاورزی دارد. بر مبنای تحقیقات علمی صورت گرفته، اوزون سطح زمین با کاهش فتوسنتز، کند کردن رشد و افزایش حساسیت گیاهان به بیماریها، زیان های اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی بوجود می آورد.
نقش فزاینده دود آتشسوزی های جنگلی
علاوه بر موارد ذکر شده، تغییرات اقلیمی فصل آتشسوزی های جنگلی را طولانی تر کرده و تعداد حوادث را افزایش داده است. نتیجه این روند، افزایش حجم دود و ذرات معلقی است که صدها کیلومتر جابه جا شده و کیفیت هوای مناطق دوردست را هم شکل محسوسی کم می کنند.
بر اساس مطالعات پزشکی، دود آتشسوزی ارتباط مستقیمی با پیشرفت بیماری های تنفسی مانند آسم، سندروم مزمن انسدادی ریه و برونشیت دارد و حتی می تواند خطر زایمان زودرس را در زنان حامله افزایش دهد. این پدیده حال به یکی از مهم ترین عوامل تهدیدکننده سلامت محیطی در خیلی از مناطق جهان تبدیل گشته است.
از سوی دیگر، گرمایش زمین به مفهوم بهارهای زودرس، تابستان های طولانی، افزایش سطح کربن دی اکسید و تغییر در الگوی بارندگی است. این مجموعه شرایط سبب افزایش تولید و پراکنش گرده گیاهان و سایر آلرژن ها شده و منجر به رشد بیماریهای آلرژیک مانند تب یونجه و تشدید حملات آسم می شود.
پیامدهای اقتصادی آلودگی هوا
نکته جالب توجه آن که کیفیت هوا رابطه مستقیم با بهره وری و رشد اقتصادی دارد و بعنوان یکی از متغیرهای بنیادین اقتصاد سلامت شناخته می شود. بر مبنای برخی گزارش های آماری، کاهش آلودگی هوا در سال ۲۰۲۰ در آمریکا منجر به ممانعت از بیشتر از ۲۳۰ هزار مرگ زودرس، ۲۰۰ هزار حمله قلبی و میلیونها روز کاری از دست رفته شد؛ آماری که نشان میدهد هر واحد کاهش آلاینده ها چه طور می تواند بطور مستقیم هزینه های درمانی را کم کرده، بهره وری نیروی کار را افزایش دهد و فشار موجود بر نظام سلامت را کنترل نماید.
افزون بر این، با گسترش رویکرد های مبتنی بر مواجهه با تغییرات اقلیمی، توسعه فناوری های پاک و صنایع در رابطه با هوای پاک بعنوان پیشران اقتصادی عمل کرده و موقعیت های شغلی جدید ایجاد نموده است. حال زنجیره ای از صنایع نوین، از تولید حسگرهای هوشمند کیفیت هوا و تجهیزات پایش لحظه ای تا پلت فرم های مبتنی بر هوش مصنوعی برای پیشبینی آلودگی و تحلیل داده های اقلیمی، درحال گسترش است و ظرفیت ایجاد بازارهای چندمیلیارددلاری را دارد. خیلی از شرکت های فناوری حال با تحلیل داده های اقلیمی و ارایه خدمات «تحلیل ریسک کیفیت هوا» به کسب وکارها، مدلهای کسب وکار جدیدی به وجود آورده اند که بر پایه اقتصاد داده و فناوری های پاک استوار است.
در کنار این تحولات، صنایع بزرگ مانند حمل و نقل، انرژی، کشاورزی و گردشگری هم از کیفیت هوا تأثیر مستقیم می پذیرند. بعنوان مثال، کاهش آلودگی هوا می تواند هزینه های عملیاتی ناوگان حمل و نقل را کم کند، بهره وری کارهای کشاورزی را افزایش دهد و بر جذابیت مقاصد گردشگری اثر مثبت بگذارد. در سطح شهری هم بهبود کیفیت هوا باعث کاهش هزینه های ناشی از غیبت کارکنان، افزایش کیفیت زندگی و رشد ارزش املاک می شود. به این ترتیب، کیفیت هوا تنها متغیری زیست محیطی نیست بلکه یک شاخص کلیدی اقتصادی به حساب می آید که می تواند مسیر توسعه را تعیین کند.
گروه های اجتماعی در معرض بیشترین آسیب
بررسی های انجام شده نشان میدهد که آلودگی هوا به شکل نابرابر بر برخی گروه ها تأثیر بیشتری می گذارد. بر همین مبنا، جوامع کم درآمد، گروههای نژادی صدمه پذیر، مهاجران و جوامع بومی به طور معمول در مناطقی با آلودگی بیشتر زندگی می کنند و نرخ بالاتری از بیماریهای قلبی و ریوی دارند.
از سوی دیگر، نیروی کاری همچون کشاورزان، آتش نشانان و کارگران ساختمانی که در فضای باز یا محیط های پرخطر فعالیت می نمایند، در مقابل افزایش اوزون و ذرات معلق صدمه پذیرتر هستند. همین طور خیلی از ساکنان مناطق کم برخوردار در ساختمان هایی قدیمی و کم کیفیت زندگی می کنند که نه فقط به سادگی آلاینده های بیرونی را به داخل هدایت می کنند، بلکه در مقابل بلایای اقلیمی مانند سیلاب ها هم صدمه پذیرتر محسوب می شوند.
راهکارهایی برای سازگاری و کاهش اثرات
به عقیده قشر بزرگی از کارشناسان، مواجهه با آثار تغییرات اقلیمی بر کیفیت هوا نیازمند اتخاذ نگاهی چندلایه است. بر همین اساس، در راه سازگاری با نتایج اقلیمی و کاهش آلودگی هوا، مجموعه ای از اقدامات هماهنگ و مکمل اهمیت ویژه ای دارد. نخست، توسعه انرژی های پاک مانند خورشیدی، بادی و برق آبی می تواند نقش برجسته ی در کاهش تولید گازهای گلخانه ای ایفا کند و زمینه را برای گذار به یک اقتصاد کم کربن فراهم آورد. در کنار آن، کاهش آلاینده های ناشی از حمل و نقل از راه گسترش پیاده روی، دوچرخه سواری و استفاده از حمل و نقل عمومی می تواند به صورت چشمگیری بار آلودگی کلان شهرها را کم کند.
بهبود کیفیت هوا در مناطق بندری هم از دیگر اولویت های کلیدی به شمار می رود؛ جایی که استفاده از فناوری های پاک و اجرای برنامه های کنترل انتشار می تواند به کاهش آلودگی در جوامع ساحلی که اغلب از گروههای کم درآمد و صدمه پذیر هستند، کمک نماید. همین طور توسعه فضاهای سبز شهری و ایجاد کمربندهای درختی در اطراف بزرگراه ها و مناطق پرتردد، علاوه بر کاهش آلاینده ها، به تعدیل دمای شهرها کمک می نماید.
از سوی دیگر، جلوگیری از آتشسوزی های جنگلی با رعایت نکات ایمنی در دوره های خشک و گرم اهمیت زیادی دارد؛ چونکه دود ناشی از این آتشسوزی ها می تواند کیفیت هوای مناطق دوردست را هم مختل کند. همین طور پیشرفت سطح آگاهی عمومی از راه شاخص کیفیت هوا به شهروندان کمک می نماید کارهای خودرا با شرایط محیطی هماهنگ کنند و میزان مواجهه با آلاینده ها را کاهش دهند.
در نهایت، توجه به کیفیت هوای داخل ساختمان از راه استفاده از فیلترهای کارآمد، دستگاه های تصفیه هوا و کاهش منابع آلاینده داخلی بخصوص در مناطقی که آلودگی هوای بیرونی بطور مداوم در سطح بالا قرار دارد، نقش مهمی در محافظت از سلامت ساکنان ایفا می کند.
جمع بندی
تغییرات اقلیمی تهدیدی مستقیم برای کیفیت هوا و سلامت انسان است؛ تهدیدی که ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فناورانه گسترده ای دارد و الان خیلی از دولت ها و صنایع را به سوی بازبینی جدی در زیرساخت های محیط زیستی سوق داده است. دراین میان، تکنولوژی های جدید، از سیستم های پایش ماهواره ای و شبکه های حسگرهای هوشمند گرفته تا مدلهای پیشبینی آلودگی مبتنی بر هوش مصنوعی، به ابزارهای کلیدی برای مدیریت این بحران تبدیل گشته اند. این فناوری ها امکان رصد لحظه ای تغییرات کیفیت هوا، تحلیل الگوهای انتشار آلاینده ها و شناسایی نقاط پرخطر را فراهم می کنند و به سیاست گذاران اجازه می دهند تصمیم هایی دقیق تر، سریع تر و آینده نگرانه اتخاذ کنند.
در نهایت، می توان نتیجه گرفت که مدیریت این چالش نیازمند سیاستگذاری هوشمند، اجرای دقیق مقررات، مشارکت اجتماعی و سرمایه گذاری گسترده در فناوری های پاک و سیستم های دیجیتال است. توسعه پلت فرم های فناورانه مواجهه با آلودگی هوا، به کارگیری هوش مصنوعی برای بهینه سازی مصرف انرژی شهری، استفاده از داده های اقلیمی برای مدیریت ریسک صنایع و گسترش ایستگاههای سنجش آنلاین کیفیت هوا همچون روشهایی است که می توانند روند رو به وخامت کیفیت هوا را مهار کند. در صورتیکه دولت ها، بخش خصوصی و شهروندان به شکل هم زمان و مبتنی بر داده اقدام نمایند، می توان آینده ای سالم تر، پایدارتر و مجهز به زیرساخت های هوشمند ساخت که در مقابل فشارهای اقلیمی تاب آوری بیشتری داشته باشد.
منبع: limooblog.ir
این مطلب لیمو بلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در لیموبلاگ
نظرات بینندگان لیموبلاگ در مورد این مطلب