خشک شدن اروندرود تا ۲۰۴۰ با پروژه آناتولی
لیمو بلاگ: برمبنای داده های تاریخی از سال 1971میلادی و پیش بینی بارش تا اختتام قرن 21 (تا سال 2100) در آینده منطقه خلیج فارس خشک تر خواهد شد و با اجرای پروژه آناتولی از طرف کشور ترکیه، با ساخت هر سد در ترکیه، آبدهی در دجله و فرات کاهش پیدا می کند و تا قبل از سال 2040، اروند رود خشک می شود.
به گزارش لیمو بلاگ به نقل از ایسنا، دکتر عبدالمجید نادری، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اظهار داشت: تا قبل از شروع هولوسن، انسان، موجودی شکارگر- گردآور بود و با شروع هولوسن که با پایداری نسبی اقلیمی همراه بود، زندگی یکجانشینی، کشاورزی و دامپروری، ایجاد حکومت های اولیه و در نهایت ایجاد تمدن ها به تدریج شکل گرفت، ولی آیا رابطه ای میان تغییر اقلیم و تغییر سبک زندگی بشر وجود دارد؟
وی افزود: ما به غیر از دوران هولوسن، در دوران دیگر تغییر آب و هوایی داشتیم، به شکلی که در ضمن ۱۰ هزار سال اخیر دمای متوسط زمین کمتر از یک درجه سانتی گراد تغییرات را تجربه کرده است و همین تغییرات به نسبت اندک اقلیمی نیز با حوادث اجتماعی-اقتصادی و یا سیاسی عمده ای همراه بوده است و مطالعات انجام شده نشان میدهد تا ۱۰۰ سال آینده نوسانات آب و هوایی و تغییر اقلیم به اندازه ای افزایش خواهد داشت که دما تا ۴ درجه سانتی گراد افزایش می یابد.
نادری با اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه عامل بروز تنش های آبی در منطقه خلیج فارس، افزود: این منطقه از تامین کنندگان اصلی سوخت فسیلی در جهان است و این عامل یکی از عوامل تغییر اقلیم محسوب می شود، ضمن آنکه این منطقه پرشتابترین رشدهای اقتصادی در ۵۰ سال اخیر را تجربه کرده و این در حالیست که این منطقه نسبت به تغییرات اقلیم حساس است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی، حوضه آبریز خلیج فارس را منطقه ای دانست که از عرض های جغرافیایی ۱۳ درجه در یمن شروع شده و تا حدود ۴۰ درجه در ترکیه گسترده شده است و اظهار نمود: بخش عمده آب ورودی به آن بوسیله حوضه بین النهرین (عراق، سوریه و ترکیه) تامین می شود و همین طور آب های زیر زمینی فراسرزمینی در شبه جزیره عربستان نیز همچون ورودی های خلیج فارس است که مقادیر آن خیلی معین نیست.
وی اشاره کرد: طبق گزارش سال ۲۰۲۰ توسط مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل (CSIS)، طی ۲۰ سال آینده منطقه خاورمیانه، بیشترین مشکل را در حوزه دسترسی به آب خواهد داشت و این امر سبب فشارهای سیاسی در منطقه خواهد شد و در این میان، "اروند رود" مستعد بیشترین تغییرات خواهد بود.
وی به بیان وضعیت روند تغییر اقلیم در منطقه اشاره نمود و توضیح داد: بررسی افزایش تراز آب خلیج فارس در فاصله سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹ نشان میدهد که بطور متوسط نزدیک به ۴ میلی متر در سال افزایش تراز آب داشته است که نسبت به میانگین افزایش ۲.۵ میلی متر تراز آب در دنیا، بالاتر است؛ ولی دما در منطقه خیلج فارس در ۱۰۰ سال اخیر نزدیک به ۱.۷ درجه سانتی گراد افزایش داشته است، ضمن آنکه در این منطقه کاهش رواناب ها در فاصله سالهای ۱۹۷۱ تا ۲۰۲۰ خصوصاً در ایران رخ داده است.
نادری افزود: از طرف دیگر به سبب خشکسالی و روند کاهش بارندگی ها، روند طوفان های گرد و غبار افزایش دارد که نمونه آن مناطق "عراق" و "خوزستان" است.
بگفته این محقق، تحلیل اقلیمی بارش در منطقه خاورمیانه برمبنای داده های تاریخی از سال ۱۹۷۱میلادی و پیش بینی بارش تا اختتام قرن ۲۱ (تا سال ۲۱۰۰) برمبنای مدلهای اقلیمی نشان می دهد، در آینده این منطقه خشکتر هم خواهد شد؛ ضمن آنکه این تحقیقات نشان می دهد که از سال ۱۹۷۱ در این منطقه بارش هایی که از سمت منطقه اطلس شمالی و مدیترانه به سمت خاورمیانه وارد می شود، کم شده و پیش بینی می شود که در سرشاخه های دجله و فرات بارش تا ۱۲۵ میلی متر (۲۵ درصد) در ضمن دهه های آینده کاهش خواهد داشت.
وی با تاکید بر این که ۷۱ درصد آبی که در اروند رود از حوضه دجله و فرات جاری است، از کشور ترکیه تامین می شود، اشاره کرد: ترکیه با در اختیار گرفتن کنترل آب دجله و فرات عملا به دنبال دیکته سیاست های خود بر عراق و سوریه است؛ چونکه پروژه "آناتولی جنوبی" (GAP) که توسط ترکیه دنبال می شود، شامل راه اندازی ۲۲ سد در راه رودهای فرات و دجله در خاک ترکیه و در نزدیکی مرزهای عراق و سوریه است که در آن ۱۹ نیروگاه آبی در نظر گرفته شده است. برمبنای مستندات پخش شده، ۱.۷ میلیون هکتار از زمینهای ترکیه با این سدها آبیاری و برای حدود ۴ میلیون نفر شغل ایجاد می شود و میزان برق تولیدی در ترکیه تا ۲۰۹ درصد افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به اثرات این پروژه بر اروند رود، اظهار داشت: با ساخت هر سد در ترکیه شاهد کاهش آبدهی در دجله و فرات هستیم و در کنار آن، کاهش بارش نیز وجود دارد و از طرف دیگر با افزایش جمعیت در کشور عراق، میزان مصرف آب نیز افزایش داشته است و بیلان مصرف و تقاضای آب در این کشور به سمت منفی شدن می رود و نتیجه این اقدام برمبنای مدل سازی های ارائه شده تا قبل از سال ۲۰۴۰، اروند رود خشک می شود و اگر این پیش بینی قبول نشود، حداقل قابلیت کشتیراتی خودرا از دست خواهد داد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی، تصریح کرد: کشور عراق با دارا بودن حدود ۵۰ کیلومتر ساحل با خلیج فارس، یک کشور محصور در خشکی است، چون تنها راه دسترسی آن به خلیج فارس بوسیله اروند رود صورت می گیرد و این امر سبب خواهد شد که اختلافات مرزی میان ایران، کویت و عراق افزایش یابد، همچنان که جنگ ۸ ساله عراق مقابل ایران با همین هدف توسعه سواحل و دسترسی به خلیج فارس بوده است.
این محقق، افزود: علاوه بر آن کشورهای بحرین، عمان و قطر و عربستان و امارات وابسته به آبهای زیر زمینی هستند و میزان درخواست آنها به شدت درحال افزایش است و متناسب با میزان آب در دسترس آنها نیست و همین مورد باعث شده که وابستگی آنها به شیرین سازهای آب دریا و بازیافت آب ها افزایش یابد و به سبب برداشت آب های زیر زمینی، فشار زیادی از طرف کشورهای کویت با برداشت ۲۰۷۵درصد، عربستان با برداشت ۹۳۶درصد و بحرین با برداشت ۲۰۶ درصد از منابع آب مشترک فشار عظیمی به این منابع وارد می کنند.
نادی با اعلان اینکه بنا بر این این کشورها بر توسعه آب شیرین سازی آب دریا متمرکز شدند، اشاره کرد: بیش از ۶۰ درصد از شیرین سازهای آب دریا در منطقه خلیج فارس قرار دارد و ۶۵ درصد از مصرف سوخت فسیلی در کشور عربستان برای شیرین سازی آب دریا مورد مصرف قرار می گیرد و مصارف آن بیشتر برای صنعت و آبیاری و شهری مصرف می شود و تنها ۲۵ درصد از آب های شیرین شده برای مصرف شرب استفاده می شود، ضمن آنکه هزینه های سنگینی را در پی دارد، به شکلی که هزینه شیرین سازی آب دریا فقط در امارات متحده عربی و عربستان بیش از ۶ میلیارد دلار در سال است.
وی ادامه داد: این روند باعث شده که سالیانه ۳ میلیارد متر مکعب شورابه حاصل از آب شیرین کن ها تا سال ۲۰۰۹ به خلیج فارس وارد شود و ورود فاضلاب صنعتی حاصل از صنایع نفت و پتروشیمی به خلیج فارس را باید به آن اضافه کرد که عدد آن نامعلوم است.
نادری، ورود فاضلاب شهری به خلیج فارس در حدود ۵ میلیارد متر مکعب، کاهش ورودی آب رودها و آب های زیرزمینی به خلیج فارس در اثر افزایش مصرف و کاهش نزولات جوی و افزایش دمای سطحی آب تا بیش از ۲ درجه سانتی گراد از سال ۱۹۵۰ تا حالا را از دیگر چالش های تغییرات اقلیم در خلیج فارس نام برد و تصریح کرد: افزایش شوری در مناطق بسته و کم عمق خلیج فارس، عدم تغییر شوری در آبهای آزاد خلیج فارس، افزایش سرعت چرخش آب و تغییر رژیم رسوبگذاری و افزایش تراز آب خلیج فارس با نرخ حدود ۴ میلیمتر بر سال از دیگر اثرات تنش های آبی در منطقه خلیج فارس شمرده می شود.
بگفته وی افزایش طوفان های ناگهانی در خلیج فارس خصوصاً در فصل پاییز، افزایش شکوفایی جلبکی و جلبکهای سمی در خلیج فارس، افزایش گونه های مهاجم و از میان رفتن زیستگاه های بومی نظیر جنگل های حرا و آبسنگهای مرجانی را باید به چالش های دیگر ناشی از تنش آبی به منطقه اضافه کرد.
منبع: limooblog.ir
این مطلب لیمو بلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در لیموبلاگ
نظرات بینندگان لیموبلاگ در مورد این مطلب